जुम्ला । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका प्राज्ञ श्री मधुसुदन गिरीको प्रमुख आथित्यमा अध्येता तथा अन्बेषक खडानन्द चौलागाईद्वारा लिखित कर्णालीका गाउँखाने कथा संग्रह ( साइतर) पुस्तक विमोचन भएको छ । मिति २०८० श्रावण ३० गते बिमोचन गरिएकोउक्त पुस्तक बिमोचन कार्यक्रमको सभापतित्व आयुषराज मल्टिमिडियाका पदाधिकारी भरतबहादुर मल्लले गर्नु भएको थियो ।
उक्त बिमोचन कार्यक्रममाप्राज्ञ मधुसुदन गिरी, चन्दननाथ नगरपालिका जुम्लाका नगर प्रमुख राजुसिंह कठायत, आलु विज्ञ डा भिम के सी, चन्दननाथ नगरपालिका उप प्रमुख रामदेवी खड्का र नेपाल निजामती कर्मचारी संगठनका केन्द्रीय अध्यक्ष लेखनाथ कोइरालाको हातबाट संयुक्त रुपमा बिमोचन गरिएको थियो ।
बिमोचित पुस्तकका तीन खण्ड छन् पहिलो खण्डमा गाउँखाने कथाको परिचय, पृष्ठभूमि, बर्गिकरण, प्रयोगको वारेमा उल्लेख गरिएको छ भने दोस्रो खण्डमा बर्णानुक्रमको आधारमा १००४ वटा गाउँखाने कथाहरु समावेश गरिएको छन् भने तेसों खण्डमा लगभग १५० वटा मनन्योग्य कुराहरु समेटिएका छन् ।
पुस्तकको वारेमा टिप्पणी गर्दै अधिवक्त दिलबहादुर महतले कर्णालीको लोकजीवन बचाउनको लागि कर्णालीको साहित्यिक फाँटलाई मजबुत बनाउने धारणा राख्नु पर्ने त्यो अध्येता खडानन्द चौलागाईले पूरा गर्नु भएको बताउनु भएको थियो भने नगर प्रमुख राजुसिंह कठायतले कर्णालीको लोकजीवनमा साहित्यिक फाँटले अग्रणी भूमिका खेलेको छ । यसमा विभिन्न तह र तप्काका व्याक्तित्वहरुको अतुलनीय भूमिका छ ती मध्ये कर्णालीको साहित्यिक बगैचालाई मलजल गर्न खडानन्द चौलागाईले अबिराम कलम चलाइरहनु भएको छ ।
त्यो कर्णालीको लागि गौरवको कुरा हो । कार्यक्रममा अध्येता तथा अन्वेषक खडानन्द चौलागाईले नेपाली भाषाको जन्मकुण्डलिका रुपमा रहेको खस भाषालाई आज राज्यले जसरी उपेक्षा गरेको छ त्यसैगरी कर्णालीको लोकजीवनका साहित्यिक गाथालाई मलजल गर्न सकेनौँ भने भाषामा उपेक्षा गरेजस्तै कर्णालीको साहित्यिक बिरासतमा पनि कुठाराघात हुने पक्का छ भन्दै ठोकुवा गर्नुभयो ।
गाउँखाने कथा कर्णालीमा मनोरञ्जन र बौद्रिक कुशलतामा सलबल्याएको सामाजिक सांस्कृतिक प्रतिबिम्ब हो यसलाई उजागर गरी आम नेपालीहरुका सामू पस्किनु पर्दछ । यही उदेश्य पूरा गर्नको लागि मैले यो प्रयास गरेको हु । यसमा सबै प्रतिबद्दता र हातेमालोको जरुरी देखिएको छ ।
यसैगरी प्रमुख अतिथि प्राज्ञ धुसुधन गिरीले कर्णालीको लोकजीवनमा गुन्जिरहेको साहित्यिक गाथालाई बङग्याउँदै केही साहित्यकारहरुले आफू अनुकूलको लाभको सुविधा ग्रहण गरिरहेका छन् त्यो कर्णालीको लोक जीवनले कदापी स्वीकार गर्ने छैन । अहिले जसरी कर्णालीको नाम बेचेर आफूलाई फाइदा हुने काम गरेका छन् त्यो कालन्तरमा बिष भएर निस्कन सक्छ । समयमै सबैले सचेत भएर साहित्यमा कलम चलाउन आग्रह गर्नु भएको छ ।
खडानन्द चौलागाईको यो प्रयासले आउदा दिनहरुमा अझै परिस्कृत भइ समग्र कर्णालीको लोकजीवनमा सहयोग पुग्नेछ भन्दै यस कृतिको सफलताको लागि शुभकामना दिनुभएको छ । यसैगरी वीचबीचमा देउडा भाकामा गीतहरु गुन्जीरहेका थिए भने कार्यक्रमको समापन गर्दै आजको सभापतित्व गरिरहनु भएका आयुषमेडिया प्रालिका भरतबहादुर मल्लले कर्णालीको साहित्यलाई उच्च कोटिको बनाउन राज्यले कर्णालीप्रति गर्ने गरेको व्यवहारमा परिवर्तन ल्याइ सबैको एक्केबद्दताको खाँचो रहेको बताउदै कार्यक्रमको समापन गर्नु भएको थियो ।
